ဗလာဒီမာ ပူတင်ကို အူလျားဖားလျား ဖားရတဲ့ .. ရှက်စရာ့ ဖော်လံဖား
အကျင့်ပျက်ခြစားနေတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ အာဏာသိမ်းအစိုးရရဲ့ အကြောက်တရားနဲ့ ခြောက်ထားတဲ့ - အထက်-အောက် အမိန့်ပေးတဲ့ အစိုးရယန္တရားထဲမှာ ဖော်လံဖားတွေကိုမြင်ရတာ .. အထူးအဆန်းတော့ မဟုတ်လှပါဘူး။ ဒါပေမယ့်လို့ .. သူတို့ကိုယ်သူတို့ ‘အစိုးရ’လို့ခေါ်နေတဲ့ အစိုးရအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ရဲ့ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်က တခြားနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ ခေါင်းဆောင်(အမှန်တကယ်တော့ .. သူလည်းပဲ အာဏာရှင်တစ်ယောက်ပါပဲ)ကို ဖားလျား မြှောက်ပင့်ပြောဆိုနေတာဟာ အင်မတန်မှ ရှက်စရာလည်းကောင်းသလို၊ ရုပ်လည်း ဆိုးလှပါတယ်။ ရှက်စရာအကောင်းဆုံးအရာက .. ရှေးမြန်မာဘုရင်များလက်ထက်က ဇင်းမယ်၊ ဆူခိုထိုင်း၊ ပိဿလောက်နဲ့ အယုဒ္ဓယတို့လို ထိုင်းနိုင်ငံက နိုင်ငံဟောင်းတွေ၊ လာအိုက လင်ဇင်း၊ ယနေ့ခေတ် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက သံလွင်မြစ်ဝှမ်း ရှမ်းပြည်ထောင်တွေအကြား .. ဝါဒဖြန့်ဖို့ မြန်မာဘုရင်များရဲ့ မှူးကြီးမတ်ကြီးများ ဖန်တီးခဲ့ဟန်တူတဲ့ ဘုရားဗျာဒိတ်တော်ဆိုတာကို ကိုးကားခဲ့တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဗလာဒီမာပူတင်နဲ့ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တို့ ၂၀၂၅၊ မတ်လ ၄ ရက်နေ့က ရရှားနိုင်ငံ၊ ကရင်မလင်နန်းတော်မှာ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ .. ဒီတွေ့ဆုံမှုမှာ .. နှစ်နိုင်ငံ သံတမန်ဆက်ဆံရေးအကြောင်း ရှည်းလျားတဲ့ သမိုင်းကြောင်းတွေကို ပဝေသဏီချီရင်း မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်က ပူတင်ကို ‘ရုရှားဘုရင်’အဖြစ် မြှောက်ပင့်ပြောဆိုခဲ့တာဟာ နှစ်နိုင်ငံအကြား အပြန်အလှန် ထောက်ခံကူညီကြဖို့ .. သိသိသာသာ ဖားလိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ပြီး ယူလာခဲ့တဲ့ .. ၁၈၃၈ ခုနှစ်က ထုတ်တယ်လို့ဆိုတဲ့ မူရင်းစာအုပ်ရယ်၊ အခြား .. ပုံကြီးချဲ့ မိတ္တူကူးထားတယ်ဆိုတဲ့ မိတ္တူစာအုပ်တွေရယ်နဲ့၊ ၁၉၄၁-လား၊ ၁၉၄၂-လားက ထုတ်တယ်ဆိုတဲ့ (အသံမသဲကွဲ) စာအုပ်တစ်အုပ်ရယ်ကို ထုတ်, ပြခဲ့ပါတယ်။ စာအုပ်ကို ရုရှားလိုတောင် ဘာသာပြန်ထားလိုက်ပါသေးတယ် .. တဲ့။ ကောင်းကောင်းကြီး သေချာ ပြင်ဆင်လာခဲ့တာပါပဲ။ ပြောခွင့်ကြုံခိုက်မှာ ပြောချင်ပါတယ်ဆိုပြီး ခွင့်တောင်းလိုက်ချိန်မှာ .. ပူတင်ကလည်း ပြောပြဖို့ အခွင့်ပေးလာပါတယ်။ နောက်မှ .. သိရတာကတော့ အဲ့ဒီစာအုပ်ဟာ ဦးစော (ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကို လုပ်ကြံခဲ့တဲ့ ဦးစောမဟုတ်၊ ပါဠိဆရာကြီး ဦးစော)က ရေးခဲ့တဲ့ “ဦးအောင်ဇေယျအတ္ထုပ္ပတ္တိ”စာအုပ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစာအုပ်နဲ့ .. ဒီတွေ့ဆုံပွဲမှတ်တမ်းဗီဒီယိုတွေကို စစ်အုပ်စုရဲ့ လော်ဘီတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ သိန်းဝင်းဦး ဆိုတဲ့ ဖေ့စ်ဘွတ်အကောင့်တစ်ခုကနေ အဲ့ဒီနေ့တစ်နေ့တည်းမှာပဲ တောက်လျှောက်မျှဝေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ စာအုပ်အမည်အပြည့်အစုံက “ရွှေပြည်သိမ်းခန်း - ဦးအောင်ဇေယျအတ္ထုပ္ပတ္တိ”ဆိုပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဦးအောင်ဇေယျဆိုတာကတော့ အားလုံးသိကြတဲ့အတိုင်း မြန်မာနိုင်ငံ၊ ကုန်းဘောင်မင်းဆက်ထူထောင်သူနဲ့ ပထမဆုံးမင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဘက်ခေတ် မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်တော်တော်များများဟာ .. သူ့ရဲ့ စစ်ရေးသြဇာအာဏာများနဲ့ ယနေ့ခေတ်မြန်မာရဲ့ တိုင်းရင်းသားပြည်နယ်တွေနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံက မြို့ပြနိုင်ငံများအပေါ် အောင်နိုင်ခဲ့မှုအတွက် အလွန်အမင်း နှစ်သက်လေးစားကြပါတယ်။ ဒီစာအုပ်မှာ .. မြန်မာစစ်အုပ်စုခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်က .. ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားကို မြေဆီနဲ့ မြေဥတူးပြီး လှူဒါန်းခဲ့တဲ့ ‘သောမကြွက်မင်း’ကို ဗျာဒိတ်တော်ပေးခဲ့တဲ့ ရေးသားချက်များအကြောင်းကို ကိုးကားပြောဆိုပါတယ်။ အခြား .. မြန်မာပြည်က ဗုဒ္ဓဗျာဒိတ်တော်ပေးခန်းများမှာလိုပဲ .. ဗုဒ္ဓမြတ်စွာက ပြုံးတော်မူကြောင်း၊ အရှင်အာနန္ဒာမထေရ်မြတ်က ပြုံးတော်မူရခြင်းအကြောင်းအရင်းကို မေးတဲ့အခါ .. “ဒီကြွက်မင်းဟာ .. နောင်သာသနာတော်နှစ် ၂၀၀၀ ကျော်တဲ့အခါ ရုရှားဘုရင်ဖြစ်လာမယ့်အကြောင်း ဗျာဒိတ်တော်ထားပါသတဲ့ ..။ ဗုဒ္ဓသာသနာတော်နှစ်အရ .. အခုဆိုရင် ဗုဒ္ဓပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပြီးနောက် သာသနာနှစ်လည်း ၂၅၆၈ နှစ် ရှိပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစာအုပ်မှာ ရေးသားထားတဲ့ ရေးသားချက်ကို အတိအကျဖော်ပြရရင် .. “ဤသောမကြွက်မင်းသည် ငါဘုရားသာသနာတော် အနှစ် နှစ်ထောင် (၂၀၀၀)ကျော်သောအခါ၊ ပါပမင်းတို့လက်ထက် သိုးဆောင်း ၁၂ မျိုးတို့တွင်၊ ရုရှားလူမျိုးဖြစ်လတ္တံ့။ ထို ရုရှားလူမျိုးမင်းသည်၊ လက်နက်စကြာ အမျိုးမျိုးကို တတ်မြောက်၍၊ လက်နက်စကြာရှင်ဖြစ်လတ္တံ့” လို့ ပါရှိပါတယ်။ ဆက်လက်ရေးသားထားတာက “ရရှားမင်းနဲ့ မြန်မာမင်းတို့ဟာ ချစ်ကြည်ရင်းနှီး၊ မဟာမိတ်များဖြစ်ကြမယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းပါပဲ။
အမှန်စင်စစ်မှာတော့ .. ဒီရေးသားချက်များဟာ ရှေးမြန်မာမင်းများလက်ထက်က မှူးကြီးမတ်ကြီး၊ ဝန်ကြီးများက ရေးသားဖန်တီးခဲ့တဲ့ ဇာတ်လမ်းများပဲဖြစ်ပါတယ်။ လေ့လာတွေ့ရှိရသလောက်ကတော့ .. ဒီ‘ဗျာဒိတ်တော်’ဆိုတာတွေကို ကုန်းဘောင်မင်းဆက်တည်ထောင်သူ အလောင်းမင်းတရားကြီး ဦးအောင်ဇေယျ နန်းသိမ်း-ဥကင်ဖွင့်ပွဲမှာ စိန္တကျော်သူအမတ်က ရေးစပ်, ဆက်သွင်းခဲ့တဲ့ ကဗျာထဲက အကြောင်းအရာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဘုန်းတော်ဖွဲ့အကြောင်းအရာများကပဲ .. မင်းတုန်းမင်းကြီးလက်ထက်မှာလည်း သဘောတော်တွေ့ခဲ့ပြန်ပါတယ်။ ဗုဒ္ဓသာသနာတော်ကို အထူးထောက်ပံ့ခဲ့တဲ့ ဘုရင်တစ်ယောက်အနေနဲ့ .. မင်းတုန်းမင်းကိုလည်း ‘ဗျာဒိတ်တော်တွေ ရှိခဲ့တဲ့အကြောင်းတွေ’ ပြောပြကြပြန်ပါတယ်။ မင်းတုန်းမင်းဖြစ်လာမယ့်အကြောင်း၊ မန္တလေးရွှေမြို့တော်ကို တည်ထောင်ဖန်ဆင်းမယ့်အကြောင်း၊ ဗုဒ္ဓသာသနာတော်မြတ်ကြီးကိုလည်း အထူးထောက်ပံ့, ချီးမြှောက်မယ့်အကြောင်းတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
စင်စစ် .. ဒီဇာတ်လမ်းထဲမှာ ဇာတ်ကောင်လေးဦးဖြစ်တဲ့ တိရစ္ဆာန်လေးဦးလုံးဟာ ဗျာဒိတ်တော်အရလည်း .. နောက်ဘဝများမှာ ဘုရင်တွေဖြစ်လာကြပါတယ်။ ဇာတ်ကောင်လေးဦးကတော့ .. (ဗုဒ္ဓစာပေကျမ်းဂန်တွေထဲမှာ အမှန်တကယ်ပါရှိပြီး၊ ဗုဒ္ဓလက်ထက်တော်က ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်ကို စောင့်ရှောက်ခဲ့တဲ့ ..) ပါလိလေယျကဆင်မင်းနဲ့ အခြားဇာတ်ကောင်များကတော့ နောက်မှ မြန်မာတွေ ဖန်တီးထားတဲ့ ကေသရကျေးမင်း၊ သောမကြွက်မင်းနဲ့ မဟိန္ဒကျီးမင်းတို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားရှင်ဟာ ပါလိလေယျက(ရက္ခိတ)တောအုပ်ထဲမှာ သီတင်းသုံးနေတော်မူစဥ် .. အဆိုပါ (၄)ဦးဟာ မြတ်စွာဘုရားထံ လာရောက်ခဲ့ကြတယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ ပါလိလေယျကဆင်မင်းက မြတ်စွာဘုရားကို ကြာမျိုး(၅)ပါးနဲ့ ပူဇော်ခဲ့ပြီး၊ ကျေးမင်းက ‘အဗ္ဘန္တရ’သရက်ဖြူသီးတစ်လုံးကို ဆက်ကပ်လှူဒါန်းခဲ့ပါသတဲ့။ သောမကြွက်မင်းကတော့ .. မြေဆီနဲ့ မြေဥကို ဆက်ကပ်ကာ .. ကျီးမင်းကတော့ စပါးတစ်တင်း လှူဒါန်းခဲ့ပါသတဲ့။ မြတ်စွာဘုရားက ပြုံးတော်မူပြီး .. ၎င်းတို့တစ်ဦးချင်းစီကို ဗျာဒိတ်တော်ကြားတော်မူတာက .. သာသနာတော်နှစ်(၂၀၀၀)ကျော်မှာ ဆင်မင်းဟာ မင်းတုန်းဘုရင်မင်းမြတ်ဖြစ်လာမယ်၊ ကျေးမင်းကတော့ အင်္ဂလိပ်မင်းဖြစ်လာပြီး .. မြန်မာနိုင်ငံကို တိုက်ခိုက်သိမ်းယူမယ်၊ ကြွက်မင်းကတော့ .. ရုရှားမင်းဖြစ်လာမယ်၊ ကျီးမင်းကတော့ အလောင်းမင်းတရားကြီး ဖြစ်လာမယ် .. လို့ ဖြစ်ပါသတဲ့။
စစ်ခေါင်းဆောင်အနေနဲ့ .. ဗလာဒီမာပူတင်ကို အတိတ်ဘဝက ‘သောမကြွက်မင်း’ ပြန်ဝင်စားတဲ့ ‘ရရှားဘုရင်’အဖြစ် တင်စားလိုဟန်တူသလို .. သူ့ကိုယ်သူလည်း ‘အလောင်းဘုရားဝင်စားသူ’အဖြစ် ရည်ညွှန်းလိုဟန် တူပါရဲ့ ..။ တချို့သော နေပြည်တော်သတင်းရင်းမြစ်များနဲ့ စစ်အုပ်စုထိန်းချုပ်ထားတဲ့ သတင်းမီဒီယာများက ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့၊ မကြာသေးခင်ကမှ တပ်မတော်ပြတိုက်ကို သွားရောက်ခဲ့တဲ့ ဓာတ်ပုံတွေကို ကြည့်လို့ပဲဖြစ်ဖြစ် .. စစ်ခေါင်းဆောင်ဟာလည်း အလောင်းဘုရားဝင်စားသူအဖြစ် သူ့ကိုယ်သူ မှတ်ယူနေပုံပါပဲ။ သေချာတာတစ်ခုကတော့ .. သူလည်းပဲ တခြား - မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများလို သူတို့ကိုယ်သူတို့ တိုင်းပြည်နဲ့ ဘာသာ၊ သာသနာအတွက် ကယ်တင်, ထောက်ပံ့မယ့် ‘ရှေးမင်းကောင်းမင်းမြတ်များဝင်စားသူ’အဖြစ် စိတ်ကြီးဝင်နေကြတဲ့ ‘ဒီပုတ်ထဲက ဒီပဲ’တစ်ယောက်ပဲ ဖြစ်တာဟာ သိပ်တော့ အထူးအဆန်းကြီးမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် .. မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်များဟာ ပုဂံခေတ်က ‘နရသူမင်း’နဲ့ ‘တရုတ်ပြေးမင်း’တော့ ဘယ်တုန်းကမှ ဖြစ်ချင်ကြပုံ မရပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ .. ဒီမင်းနှစ်ပါးလုံးဟာ ပြည်ပရန်ကြောင့် နန်းကျ, နတ်ရွာစံခဲ့ကြရသူတွေဖြစ်ပြီး၊ ပထမတစ်ဦးက သီဟိုဠ်က (သို့မဟုတ်) ဘင်္ဂလားဘုရင့်နိုင်ငံတစ်ခုက (တိကျတဲ့ သမိုင်း မတွေ့ရှိကြရသေးပေမယ့် .. သေချာတာက မြန်မာပြည်ရဲ့ အနောက်ဘက်- တောင်အာရှဒေသက ဘုရင့်နိုင်ငံတစ်ခုက) ကျွမ်းကျင်စစ်သည်တော်များက လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်တာကို ခံခဲ့ရသူဖြစ်တယ်၊ နောက်တစ်ဦးကလည်း .. တရုတ်-မွန်ဂိုအင်ပါယာမင်းဆက်က နန်းကျစေခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။
ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် .. (သူတို့ကိုယ်သူတို့ ‘နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်’လို့ သတ်မှတ်တဲ့) စစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ .. ၁၈-ရာစုနှစ်နဲ့ ၁၉-ရာစုနှစ်တွေက ရှေးပဒေသရာဇ်ဘုရင်များအကြောင်း ဘုန်းတော်ဖွဲ့သီကျူးထားတဲ့ ကဗျာတွေထဲက ယုတ္တိယုတ္တာမရှိ၊ ရှေ့-နောက် အချိန်ကာလ အဆီအငေါ်မတည့်တဲ့ ဇာတ်ကြောင်းတွေကို ပြောဆိုချက်ဟာ တကယ်ပဲ ဖော်လံဖားလုပ်ပြီး ရှက်စရာကောင်းလှတဲ့ လုပ်ရပ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အလောင်းမင်းတရားကြီးရဲ့ ယနေ့ခေတ်- မြန်မာ၊ ထိုင်းနဲ့ အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ထဲက တစ်စိတ်တစ်ဒေသတွေကို ချဲ့ထွင်စိုးမိုးဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့တဲ့ အင်ပါယာလုပ်ငန်းစဥ်တွေမှာ အထောက်အကူဖြစ်ဖို့ .. မှူးတော်မတ်တော်များက ဖြန့်ချိခဲ့တဲ့ ‘ဝါဒရေးရာစည်းရုံးမှု’လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ တစ်ခါ .. မင်းတုန်းမင်းတရားကြီးလက်ထက် ရောက်တဲ့အခါမှာလည်း .. မြန်မာနိုင်ငံအောက်ပိုင်းကို သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်မှုကို ဆန့်ကျင်ဖို့ ပေါ်ပေါက်ခဲ့တဲ့ ပြည်သူ့ဝါဒဖြန့်ချိရေး၊ ဝါဒစစ်ဆင်ရေးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီအသုံးတော်ခံ ဇာတ်ထုပ်ထဲက မှန်ကန်တာတစ်ခုကတော့ .. ဆင်မင်းဇာတ်ကြောင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဗုဒ္ဓပိဋကတ်စာပေတွေထဲမှာ .. မြတ်စွာဘုရားကို တစ်ဝါတွင်းလုံး ပြုစုစောင့်ရှောက်ခဲ့တဲ့ ပါလိလေယျကဆင်မင်းအကြောင်း အမှန်တကယ် ပါဝင်ပါတယ်။ စာပေများက .. “ပလလေယျ(ခေါ်) ပါလိလေယျကဆင်မင်းဟာ မြတ်စွာဘုရားရှင် ပါလိလေယျက(ရက္ခိတ)တောအုပ်က ပြန်ကြွတဲ့အခါမှာ .. ဝမ်းနည်းပူဆွေး၊ နှလုံးကွဲကြေပြီး သေလွန်ကာ “ပါလိလေယျကနတ်သား”ရယ်လို့ .. နတ်ပြည်မှာဖြစ်တဲ့အကြောင်းကိုသာ ဖော်ပြပါတယ်။ (‘အနာဂတံသဗုဒ္ဓဝင်’စာအုပ်ထဲမှာတော့ .. ဒီဆင်မင်းဟာ ‘ရင့်မှာတစ်ကျိပ်’ဝင် ဘုရားလောင်းတစ်ပါးဖြစ်တယ်ဆိုတာ ပါရှိပြီး၊ ‘မှန်နန်းရာဇဝင်တော်ကြီး’မှာတော့ ‘အနော်ရထာ’ဝင်စားတယ်လို့လည်း ပါရှိပါတယ်။) စောစောကပြောခဲ့တဲ့ .. စစ်တပ်လော်ဘီရဲ့ ဖေ့စ်ဘွတ်ပို့စ်အောက်မှာတော့ .. မှတ်ချက်တစ်ခုက (‘ပါလိလေယျကနတ်သား’အကြောင်း ကိုးကားပြီး) ဒီအချက်ကို ထောက်ပြပြောဆိုထားပါတယ်။ စစ်လော်ဘီများကတော့ တုံ့ပြန်မှုမပြုပါဘူး။
ရရှားသမ္မတပူတင်အနေနဲ့ ဒီအကြောင်းအချက်တွေအပေါ် ယုံမလား၊ မယုံလားဆိုတာ ဘယ်သူမှ မသိပါဘူး။ “မင်းအောင်လှိုင် .. ငါ့ကို ဖားနေတယ်”လို့ပဲ တွေးနေမလားလည်း မသိပါဘူး။ ဒါမှမဟုတ်ရင်လည်း .. သူ့ကို ‘ဘုရင်’လို့ မြှောက်ပင့်, ပြောဆိုတာကိုပဲ သည်းခြေအကြိုက် ဖြစ်သွားသလား စဥ်းစားစရာပါပဲ။ စာရေးသူအနေနဲ့ နိုင်ငံ့သမိုင်းနဲ့ ရိုးရာယုံကြည်မှုတွေကို အထူးအလေးထား၊ လေ့လာသူတစ်ယောက်ပါပဲ။ ဒါပေသိ .. ဘယ်ဟာမှန်တယ်၊ ဘယ်ဟာ ဖြစ်ရပ်အမှန်ဆိုတာကို ခွဲခြားသိပါတယ်။ ငယ်စဥ်ကတည်းက ရှေးသမိုင်းရာဇဝင် စာအုပ်များစွာကို လေ့လာဖတ်ရှုခဲ့ဖူးပေမယ့် .. အရွယ်ရောက်လာချိန်မှာ ဘယ်အချက်တွေကတော့ သမိုင်းဖြစ်စဥ်အမှန်ဖြစ်နိုင်တယ်၊ ဘယ်အချက်တွေကတော့ အလွန်အကျူး ဘုန်းတော်ဖွဲ့တွေဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ခွဲခြားလေ့လာနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး မှန်ကန်တိကျမှုမရှိတဲ့ ဇာတ်လမ်းကြောင်းကို .. နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်လုပ်နေပြီး ယုံကြည်ရသလား၊ ဒီဝေဝါးမှုမျိုးရှိသလားဆိုတာကို အံ့သြမိပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံအကြား .. နိုင်ငံတော်အဆင့် တွေ့ဆုံမှုတစ်ခုမှာ ဒီလို ကမ္ဘာသိ မြှောက်ပင့်, ပြောဆိုခြင်းမျိုးကလည်း မယုံနိုင်လောက်စရာ ဖြစ်ရပြီး၊ နှစ်ကိုယ်ကြားရှိတဲ့အခါမျိုးမှာပဲ ပြောသင့်တဲ့ တကိုယ်ရေစကားဝိုင်းမျိုးလို ဖြစ်နေပါတယ်။ သူ့အနေနဲ့ကတော့ .. ပူတင်ကို အကောင်းဆုံး ဖားလိုက်နိုင်တယ် .. ပေါ့။ ပူတင်ရဲ့ ထောက်ခံမှု တောက်လျှောက်ရရှိဖို့က .. သူ့အတွက်တော့ အကောင်းဆုံးကြိုးစားနေရတယ်ဆိုတာပါပဲ။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် .. (ကမ္ဘာ့အလယ်မှာ အထီးကျန်ဖြစ်နေရတဲ့ နိုင်ငံနှစ်နိုင်ငံရဲ့ အာဏာရှင်တွေဖြစ်တဲ့) သူတို့နှစ်ဦးစလုံးကတော့ အချင်းချင်း အပြန်အလှန် ပံ့ပိုးကူညီကြတဲ့၊ (မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ စကားအရဆိုရင် ..) “အကွာအဝေးတွေ ကြီးမားပေမယ့် .. စိတ်ချင်း၊ ရင်ချင်းနီးကပ်တဲ့” မိတ်ဆွေနိုင်ငံတွေဖြစ်တယ်ဆိုတာကို နိုင်ငံတကာမျက်နှာစာမှာပြဖို့ ပုံရိပ်ကောင်းကောင်းတစ်ခု ရသွားတယ်လို့တော့ .. ဆိုရမှာပါ။
စစ်လော်ဘီများကတော့ .. စစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ တွေ့ဆုံမှုကို ‘ဂုဏ်ဆာ’နေကြပြီး၊ ဓာတ်ပုံတွေ, ဗီဒီယိုတွေ ထုတ်ပြန်လို့ ..၊ မြန်မာ-ရုရှား နှစ်နိုင်ငံသံတမန်ဆက်ဆံရေးအကြောင်း သတင်းဆောင်းပါးတွေ ဖော်ပြလို့ ..၊ လွန်ခဲ့တဲ့ (၁၄၉)နှစ်ခန့် မင်းတုန်းမင်းတရားကြီးလက်ထက်တော်က ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်းဆီက ရုရှားဘုန်းတော်ကြီးတစ်ပါးထံ ပေးပို့တဲ့ သဝဏ်လွှာတွေကိုပါ .. ထုတ်ပြလို့ အလုပ်ရှုပ်နေကြလေရဲ့။ သူတို့အတွက်က ‘ဂုဏ်ဆာ’စရာ ဖြစ်ပေမယ့် .. စင်စစ် တွေးကြည့်ရင် သူ့ရဲ့ ပြောဆိုချက်တွေဟာ အမှန်တကယ် ရှက်ဖွယ်လိလိတွေပါပဲ။ လူ့အသက်ပေါင်းများစွာကို သေကြေစေပြီး လူပေါင်းမြောက်မြားစွာကို ထိခိုက်ဒဏ်ရာရစေတဲ့ .. စစ်ပွဲကို ဆင်နွှဲခဲ့တဲ့၊ အခြားနိုင်ငံရဲ့ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ကို ‘အကြမ်းမဖက်မှု- အဟိံသလမ်းစဥ်’ကျင့်သုံးတဲ့ မြတ်ဗုဒ္ဓကပဲ ‘ဗျာဒိတ်တော်’ထားခဲ့သယောင် ဖားလျား ပြောရတယ်ဆိုတာဟာ .. တကယ်တမ်းတွေးကြည့်ရင် လွန်စွာ ရှက်ဖွယ်ပါ။ သူတို့နှစ်ဦးရဲ့တွေ့ဆုံမှုကိုပဲ မြတ်ဗုဒ္ဓရဲ့ ‘ဗျာဒိတ်တော်အရ တွေ့ဆုံမှု’ပမာ ထင်ရာဆွဲ၊ လျှောက်ပြောနေတာဟာ ရှက်စရာအတိဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုးဝါးဆုံးကတော့ .. အမျိုးသားရေးဝါဒီ မြန်မာစစ်အုပ်စုရဲ့ .. မှားယွင်းတဲ့ ယေဘုယျ သမိုင်းကောက်ချက်တွေနဲ့ .. ရုရှားရဲ့ ‘အချုပ်အခြာအာဏာကို ကာကွယ်ဖို့ တုံ့ပြန်မှု’တစ်ခုအဖြစ် .. ရုရှားက ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ရတယ်လို့ .. အရှက်မရှိ ထောက်ခံပြောဆိုခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကိုပဲ .. “တရားသောစစ် နိုင်ရမယ်”လို့ မြန်မာစကားပုံကို ကိုးကားရင်း ‘ရုရှား အောင်နိုင်ဖို့’ .. ဆုပင် တောင်းပေးလိုက်ပြန်ပါသေးတယ်။ ဒါကို ကြားရတော့ .. ကျွန်တော်တို့အားလုံးကို သတိရသွားစေတာက .. သူ့ရဲ့ ဒီရုရှားခရီးစဥ်မတိုင်မီမှာပဲ ဗထူးတပ်မြို့က စစ်သင်တန်းဆင်းပွဲတစ်ခုမှာ သူ ပြောခဲ့တဲ့ “တရားသောစစ် ဆက်လက်ဆင်နွှဲမယ်”ဆိုတဲ့ စကားပဲဖြစ်ပါတယ်။ (‘ဗထူး’တပ်မြို့ဟာ ရှမ်းမြောက်က တိုင်းရင်းသားမဟာမိတ်တပ်တွေကို တောင်ပိုင်းကို ဆက်, ဆင်းမလာနိုင်အောင် တွန်းလှန်ပိတ်ဆို့ဖို့ ဗျူဟာမြောက်တဲ့ စစ်အခြေစိုက် တပ်မြို့တစ်မြို့ဖြစ်ပါတယ်။) တွေ့ဆုံမှုပြီးဆုံးချိန်မှာတော့ .. ပူတင်က သူ့ရဲ့ စာအုပ်လက်ဆောင်အတွက် ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြောသလို၊ ရုရှားနိုင်ငံမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာအပါအဝင် ဘာသာကြီးလေးခု ရှိတဲ့အကြောင်း မှတ်ချက်ပြု, ပြောဆိုပါတယ်။ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ ပြောကြားချက်တွေမတိုင်မီကလည်း .. သမ္မတပူတင်ဟာ မြန်မာဘက်က လက်ဆောင်ပေးတဲ့ ‘ဆင် ၆ ကောင်’အတွက်လည်း ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ဆိုပါတယ်။ ရှေးမြန်မာမင်းများလက်ထက်ကလို .. ဒီလိုမျိုး ဆင်လက်ဆောင်ပေးတယ်ဆိုတာ ‘အာဏာ’ နဲ့ ‘မဟာမိတ်ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု’ကို ဆိုလိုပါတယ်။ ဆင်တွေကို လက်ဆောင်ပဏ္ဏာအဖြစ် ဖလှယ်ခြင်း၊ ပေးခြင်းဟာ .. အာရှက ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ ဟိန္ဒူဘာသာ ပဒေသရာဇ်နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ ကျင့်သုံးခဲ့ကြတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ရှေးမြန်မာမင်းများဟာ ဆင်ပိုင်ဆိုင်တဲ့၊ အထူးသဖြင့် .. ‘ဆင်ဖြူတော်’ပိုင်ဆိုင်တဲ့ အခြားတိုင်းနိုင်ငံတွေကို မျက်စိကျခဲ့ကြပါတယ်။ သူတို့တွေထဲက အများစုဟာ .. တခြားမြို့ပြနိုင်ငံတွေနဲ့ ပဒေသရာဇ်နိုင်ငံတွေကို .. “ဆင်တွေအပါအဝင် လက်ဆောင်ပဏ္ဏာ နှစ်စဥ်ဆက်သရတဲ့ .. ပဏ္ဏာဆက်နိုင်ငံတွေ”အဖြစ် သိမ်းပိုက်စိုးမိုးနိုင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီလို .. ‘ဆင်ဖြူဆက်သ’ဖို့ ငြင်းဆန်တဲ့ .. နိုင်ငံတွေကိုတော့ မြန်မာဘုရင်တွေဟာ စစ်ပွဲကို ဆင်နွှဲခဲ့ကြတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့်တော့ .. ‘ဆင်ဖြူ’(သို့မဟုတ်) ဆင်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး တိုက်ခဲ့တဲ့ ထိုင်း-မြန်မာစစ်ပွဲတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံကျလည်း .. ဗမာ (သို့မဟုတ်) တိုင်းရင်းသားဘုရင်တွေဟာ သူတို့ထက် ပိုပြီး အင်အားရှိတယ်လို့ ယူဆတဲ့၊ ဒါမှမဟုတ်လည်း ‘မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး’ သူတို့ထူထောင်ချင်တဲ့ အခြားနိုင်ငံတစ်ခုနဲ့ လက်ဆောင်ပဏ္ဏာ, ဆင်လဲလှယ်ဖို့ ဆန္ဒကို ပြသလေ့ ရှိကြပြန်ပါတယ်။ အခုလည်း .. သူတို့ကိုယ်သူတို့ ‘ရှေးဘုန်းသမ္ဘာရှင်ဘုရင်မင်းများ’ ဝင်စားတယ်လို့ ထင်ယောင်ထင်မှား မှတ်ယူလေ့ရှိကြတဲ့ ‘ပဒေသရာဇ်အိပ်မက်’မက်တဲ့ နောက်တစ်ယောက်က .. သူတို့ကို ထောက်ခံဖို့၊ သူတို့ အားကိုးလိုတဲ့ ‘ရုရှား’ကို အလားတူ ဆင်လက်ဆောင် ပေးနေကြပြန်ပါပြီ။
အနှစ်ချုပ်ပြောရရင်တော့ .. စစ်ရာဇဝတ်ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦး တွေ့ဆုံကြတဲ့ ဒီတွေ့ဆုံမှုဟာ “ခြေလိမ်, ခြေလိမ်ချင်း”ပေါင်းကြတဲ့ သဘောပါပဲ။ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ လူသားမျိုးနွယ်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ပြစ်မှုတွေအတွက် ဝရမ်းထုတ်ခံထားရတဲ့ .. (တစ်ဦးက ‘နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး - ICC’က ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခံထားရပြီး၊ နောက်တစ်ဦးကတော့ အာဂျင်တီးနားတရားရုံးတစ်ခုက မကြာသေးခင်ကမှ ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခံထားရတဲ့ ..) အာဏာရှင်နှစ်ဦး တွေ့ဆုံမှုဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့အစိုးရ နှစ်ရပ်လုံးဟာ .. အနောက်နိုင်ငံတွေက ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်၊ အရေးယူခံထားရလို့ အထီးကျန်ဖြစ်နေတာခြင်း တူပါတယ်။ ကမ္ဘာ့စင်မြင့်မှာ သူတို့ကိုယ်သူတို့ ‘မိတ်ဖက်နိုင်ငံများ’အဖြစ် ပြသဖို့နဲ့ ‘ခြေလိမ်အချင်းချင်း၊ ဖဲသမားအချင်းချင်း’ နောက်တစ်ဆင့် ဆက်သွားကြဖို့ ဇာတ်တိုက်ကြတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ပိုသိသာထင်ရှားတားက .. ရုရှားအာဏာရှင်နှင့် ဒီတွေ့ဆုံမှုကတစ်ဆင့် ရုရှားရဲ့ ထောက်ခံမှု တောက်လျှောက်ရဖို့နဲ့ အကျိုးအမြတ်ထွက်ဖို့ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်နဲ့ သူ့ရဲ့ စစ်ကောင်စီအဖွဲ့က အတော်လေး ကြိုးစားထားတာကို တွေ့မြင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့နဲ့ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်ဖို့ ပြည်သူလူထုရဲ့ ဆန္ဒကို မျက်နှာမူရမယ့်အစား .. စစ်ကောင်စီဟာ နွေဦးတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကိုသာ ချေမှုန်းဖို့ စိတ်ပိုင်းဖြတ်ပြီး-ဖြစ်ဟန် တူပါတယ်။ လူထုဆန္ဒကိုမျက်ကွယ်ပြုပြီး .. ‘ကမ္ဘာ့အာဏာချိန်ခွင်လျှာ’ ချိန်ညှိနေကြတဲ့အထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးအရ အရေးပါမှုကို တလွဲအသုံးချပြီး၊ သူတို့အာဏာတည်တံ့ရေးအတွက် ရှုပ်ထွေးအောင် လုပ်နေခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင်ပိုင်းဟာ ‘အာဏာ’ကို ‘နောက်ဆုံးထွက်သက်အထိ ဖက်တွယ်သွားဖို့’ ဆုံးဖြတ်ပြီး ဖြစ်ပုံရပါတယ်။ ဒီလိုသာဆိုရင်တော့ .. “မြွေအလမ္ပာယ်ဆရာ မြွေကြောင့် သေရသလို” .. သူတို့ကိုယ်တိုင်ကိုယ်နှိုက် မလိုချင်တဲ့ ‘လွဲမှားတဲ့ ကံကြမ္မာဆိုး’ကို သူတို့ကိုယ်တိုင် တွေ့ကြုံရကောင်း၊ တွေ့ကြုံရနိုင်ပါလိမ့်မယ် .. ။
ကိုးကား -
၁။ နိုင်ငံတော်သာသနာ မဟာဗုဒ္ဓဝင်၊ စတုတ္ထတွဲ၊ မင်းကွန်းဆရာတော်၊ စာမျက်နှာ-၁၈ မှ ၃၀ အထိ။
၂။ ဇိနတ္ထပကာသနီ၊ ကျီးသဲလေးထပ်ဆရာတော်၊ စာမျက်နှာ- ၅၀၀ မှ ၅၀၅ အထိ။
၃။ မှန်နန်းမဟာရာဇဝင်တော်ကြီး၊ ဒုတိယအတွဲ၊ နှာ- ၃၄၅-၃၅၆ ။
၄။ ဦးအောင်ဇေယျအတ္ထုပ္ပတ္တိ၊ ပါဠိဆရာကြီး ဦးစော၊ နှာ- ၄၆-၅၂ ။