အပိုင်း (၄၄) : အရှိန်သတ်ခြင်း - ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအရှိန်အဟုန်ကို သတ်ပစ်လိုက်သော စစ်အာဏာသိမ်းမှု

မော်ထွန်းအောင်က သူ့အချိန်သူ့အခါမှာ ခေါင်းဆောင်တဦး ဖြစ်တော့မယ့် အနေအထားဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာလွှတ်တော်အသစ် ကျင်းပတဲ့အခါ ရွေးချယ်ခံပြီး အနိုင်ရဗိုလ်စွဲဖို့ အလားအလာရှိသူတစ်ဦးအနေနဲ့ တိုင်းပြည်ကို ၂၁ရာစုရဲ့ တတိယဆယ်စုနှစ်တွေရဲ့ အောင်မြင်တဲ့ အနာဂတ်ကို ဖော်ဆောင်ပေးတဲ့နေရာမှာ ကူညီပေးနေသူပါ။ အဲ့ဒီအစား အိပ်မက်ဆိုးကြီး ကျရောက်လာခဲ့ပြီး ဖေဖော်ဝါရီမှာ မော်ထွန်းအောင် မျှော်လင့်ထားတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကနေ စိတ်ကူးထားတာတွေနဲ့ တခြားစီ အလှမ်းဝေးသွားခဲ့ပြီ။

မြစ်ကြီးနားနေ ကချင်မိသားစုမှာ မွေးဖွားခဲ့ပြီး ခရစ်ယာန်တဦးအနေဖြင့် မြေတောင်မြှောက်ခံခဲ့ရတဲ့ သူက ရန်ကုန်မှာ ကျောင်းတက်ရင်း လူမျိုးဘာသာ မတူညီပေမဲ့ ရင်းနှီးတဲ့သူငယ်ချင်းများနဲ့ ကြီးပြင်းလာခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၀ မှာ Hong Kong Polytechnic University မှာ ပညာဆည်းပူးလေ့လာခဲ့ပြီး တိုင်းပြည်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးမှာ ပါဝင်ရန်အတွက် အိမ်ပြန်ဖို့ ကြည်နူးနေခဲ့ပါတယ်။ “ဒီမိုကရေစီ အပြည့်အဝ မဟုတ်သေးပေမဲ့လို့ တစ်ဦးတစ်ဖွဲ့တည်းက အာဏာရှိတာမျိုးမဟုတ်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ အလေ့အထတွေ ရှိလာခဲ့ပြီ။” နှစ်အနည်းငယ်ကြာပြီးနောက် လူထုစီမံ ဘာသာရပ်ကို လေ့လာဖို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို သွားရောက်ပြီး ၂၀၁၅ မှာ မြန်မာပြည်ကို ပြန်လာခဲ့ပါတယ်။ သူက ပြည်သူ့မူဝါဒ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာပြီး သဘာဝ သယံဇာတ အရင်းအမြစ်ကိုလည်း အလေးဂရုထားခဲ့ပါတယ်။
မော်ထွန်းအောင်အတွက် ဒါက တိုင်းပြည်အနာဂတ်အတွက် အဓိကကျတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခုပဲ။ သေသေချာချာ ကြီးကြပ်မယ်ဆိုရင် အစိုးရနဲ့ ပြည်တွင်းနေ တိုင်းရင်းသား လူအနည်းစုကြားမှာ ငြိမ်းချမ်းရေး အာမခံချက် ကြာရှည်တည်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်ရဲ့ အဖိုးတန်ဆုံးသော သတ္တုနဲ့ သဘာဝ အရင်းအမြစ်တွေက တိုင်းရင်းသား နယ်မြေတွေမှာ တွေ့ရတာဖြစ်လို့ စစ်တပ်အနေနဲ့ သမိုင်းကြောင်းအရ ဒီဒေသတွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးပမ်းတဲ့အတွက် ရလဒ်အနေနဲ့ တိုင်းရင်းသား အစုအဖွဲ့များစွာကို နေရာရွှေ့ပြောင်းစေခြင်း၊ အစီအစဉ်တကျ တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းခြင်း ပြုပါတယ်။ မော်ထွန်းအောင် ထောက်ပြတာက ဒီအရင်းအမြစ် ကုန်ကြမ်းတွေကရရှိတဲ့ အမြတ်တွေကို အဲ့ဒီနယ်မြေဒေသတွေရဲ့ အခြေခံ အဆောက်အဦနဲ့ လူနေမှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးမှာ အထောက်အကူဖြစ်ဖို့ ပြန်လည် ဖြည့်ဆည်းပေးတာမျိုး မရှိသလောက် ရှားပါတယ်။

ဒါကြောင့် သူ့အမြင်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ မလွယ်ကူပေမဲ့ ဖြေရှင်းချက်တခုက “ဘက်ဂျက်ခွဲဝေမှုမှာ တိုင်းရင်းသားပြည်နယ်တွေကို ခွဲခြားဆက်ဆံတာ၊ စနစ်တကျ ချောင်ထိုးထားတာတွေထက် နိုင်ငံသားအားလုံးအပေါ် ညီညီမျှမျှ ဆက်ဆံတာမျိုး ကျွန်တော်တို့မှာ ပိုကောင်းတဲ့ အစီအစဉ်တွေရှိလာနိုင်တယ်။” တကယ့်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးက မလွယ်ပေမဲ့ တကယ့်စွမ်းအားရှိတဲ့သူတွေကို နေရာပေးမယ်ဆိုရင် တာဝန်လုပ်ငန်းတွေမှာလည်း အလားအလာကောင်းတဲ့ တိုးတက်မှုကို တွေ့မြင်ရမှာပါ။ အရင်နှစ်တွေမှာ ဒီလိုအလုပ်မျိုးနဲ့ တခါမှ မချဉ်းကပ်ဖူးဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ အလုပ်တွေ ပိုပြီးလုပ်ဖို့ရှိတယ်ဆိုရင်တောင် အရင်အစိုးရရဲ့ ဦးတည်ချက်အပေါ် မျှော်လင့်ထားခဲ့ပါတယ်။ သဘာဝအရင်းအမြစ်တွေကို ပိုပြီး ညီညွတ်မျှတတဲ့ ခွဲတမ်းစနစ်နဲ့ နေရာချနိုင်မယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာမှာ အကြာဆုံး ပြည်တွင်းစစ်ကို အဆုံးသတ်ဖို့ အကူအညီဖြစ်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ အမှန်တကယ် မျှော်လင့်ပါတယ်။

၂၀၂၀မှာတော့ NGO အရာရှိထက် ဥပဒေပြုရေးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပိုပြီးဩဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိနိုင်တယ်လို့ ခံစားရတာကြောင့် ရှမ်းအမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်အောက်မှ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပါတယ်။ “ဝိသေသလက္ခဏာတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မူဝါဒတွေနဲ့ မကြာခဏဆိုသလို မြန်မာပြည်မှာက ခိုင်မာတဲ့ ဆက်စပ်မှုရှိနေတယ်”ဆိုတဲ့ အစွဲကို သူ့ရဲ့ တိုးတက်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးမူအရ လက်မခံပါဘူး။ “ကိုယ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သူတယောက်ယောက်၊ ဘယ်သူဘယ်ဝါဖြစ်တယ်ဆိုတာ မူတည်ပြီး မဲပေးကြလိမ့်မယ်လို့ လူတွေက ယုံကြည်နေကြတယ်။ တိုးတက်ပြောင်းလဲတဲ့မူဝါဒကို ယုံကြည်တဲ့ ကျွန်တော်ကတော့ အသက်အရွယ်၊ ကျားမ၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးနဲ့ ဘာသာကို လိုက်လံကိုးကားပြီး စွဲစွဲမြဲမြဲလိုက်နာရမယ့် ဝါဒမျိုးတွေကို အယုံအကြည်မရှိပါဘူး။”

မဲဆွယ်လှုံ့ဆော်မှုတွေမှာ အောင်မြင်ခဲ့ပေမဲ့လို့ ရွေးကောက်ပွဲမှာတော့ အရေးနိမ့်ခဲ့ပြီး မဲလိမ်လည်မှုတွေကို ကိုယ်တိုင် မျက်မြင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒီအတွက် တရားနည်းလမ်းအရ မျှတမှုကို ရယူဖို့ ကြိုးပမ်းစဉ်မှာပဲ ဖေဖော်ဝါရီ အာဏာသိမ်းမှုက အရာအားလုံးကို ရပ်ဆိုင်းစေခဲ့ပြီ။ သူတို့က အာဏာကို ဆက်ပြီး ချုပ်ကိုင်ထားမယ်ဆိုရင် ဘယ်အစိုးရဌာန ရာထူးကိုမှ ထမ်းဆောင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ သူက ပြောပါတယ်။

အဲ့အစား အိပ်မက်ဆိုးနဲ့ နေ့စဉ် နိုးထနေရတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူက အကောင်းဘက်ကနေလည်း တွေးပါတယ်။ “ခေါင်းဆောင်ကောင်း တယောက်အပေါ် မှီခိုရုံလေးနဲ့ တိုင်းပြည်ရဲ့ ဒီမိုကရေစီ ခရီးလမ်းအတွက် ဘာကောင်းကျိုးမှ မရှိဘူးဆိုတဲ့အသိ ပြည်သူတွေမှာ ရှိလာပြီ၊ အိပ်မက်ကနေ နိုးထလာခဲ့ပြီဆိုတာ ကောင်းတဲ့အရာ တခုပါပဲ”လို့ ဆိုပါတယ်။ အလွန် အန္တရာယ်များပြီး အကြမ်းဖက်တဲ့ အခြေအနေတွေကြားက ဆန္ဒပြသူတွေရဲ့သတ္တိကို တွေ့မြင်ရလို့ လှုပ်ရှားမှုတလျှောက်လုံး ကိုယ်ကျိုးစွန့်မှုနဲ့ စည်းလုံးညီညွတ်မှုတွေကြောင့် သူအနေနဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားမိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ဗမာပြည်သူတွေ အကြီးအကျယ်ခံစားနေရတဲ့ PTSD လို စိတ်ဒဏ်ရာနဲ့ စိတ်ခံစားမှုပိုင်းဆိုင်ရာ ရုန်းကန်မှုတွေကိုလည်း သူက နားလည်ပါတယ်။

နိုင်ငံတကာပရိသတ်အတွေအတွက် သူ့ဆန္ဒလေးတခုနဲ့ အဆုံးသတ်ထားပါတယ် - “ပထမဆုံးနဲ့ အကြင်နာဆုံးဖြစ်မယ့် အရာကတော့ ခင်ဗျားတို့ နေ့စဉ်ဆုတောင်းဝတ်ပြုတဲ့အခါ ပြီးတော့ နေ့စဉ်တရားထိုင်တဲ့အခါ ကျွန်တော်တို့ကို သတိရပေးပါ။ ခင်ဗျားတို့ ဘာပဲ လုပ်နေလုပ်နေ ကျွန်တော်တို့ကို ကောင်းမွန်တဲ့ ခွန်အားစွမ်းအားတွေ ပို့ပေးကြပါ။”